Iemands eigenaardigheden! Hoe kijken we hier aan voorbij?

Iemands eigenaardigheden! Hoe kijken we hier aan voorbij?

Eigenaardigheden! Nu vraag ik me af wat dit voor jou allemaal wil zeggen?

Afwijkend, bizar, gek, raar, ongewoon, vreemd… is hoe we iemand in dat geval veelal bestempelen. Ja bestempelen! Een rare, een vreemde vogel… tot een dorpsgek toe.

En dan hoor je op de wandelgangen wel eens zeggen: ‘Hoe leer je een team verder te kijken dan iemands eigenaardigheden’?

En telkens ik dit hoor, voel ik mij tot zeer diep gekwetst, omdat ook ik als Asperger eigenaardig ben… Ik vind dat ik ‘anders eigenaardig’ ben zoals hierboven beschreven, ik ben mezelf, dus eigen, en ik ben best aardigEigenaardig is ook apartbijzonderorigineelwonderlijk… volgens Van Dale, die jouw taal spreekt, en die zal het wel weten, denk ik dan.

En wij geloven hem omdat wij ‘apart uniek’ zijn, wij dingen kunnen die anderen niet kunnen, wat ons bijzonder maakt, waardoor wij origineel uit de hoek komen en dat schrikt anderen soms wonderlijk positief af…

En wanneer je hiermee zeggen wil dat ik eigenaardigheden vertoon, wees welkom. Echter vraag ik me af waarom al teveel mensen willen dat we leren verder te kijken dan iemands eigenaardigheden, in plaats van er vol verwondering naar uit te kijken, en bij zichzelf na te gaan, net zoals jij nu: ‘Hoe anders kan ik met eigenaardigheden omgaan in de toekomst?’

Best eigenaardig, niet?

Alex Peeters


We zijn allemaal ‘eigenaardig’

Toen ik mijn man leerde kennen, vond ik hem best wat raar. Hij reageerde allesbehalve zoals de doorsnee mens. Noch zijn taal, noch zijn motoriek, noch zijn sociale interactie pasten in het plaatje dat ik in mijn hoofd had van ‘normaal’.

Nu, na zoveel jaren, schaam ik mij een beetje over dat snelle oordeel van toen. We maken heel snel, in een reflex meestal, een afweging, als we iemand nieuw leren kennen:

  • Klikt het met deze persoon?
  • Past hij of zij in ons plaatje?
  • Is het uniek-zijn van de ander iets dat binnen ons model van de wereld past?
  • Of valt het erbuiten? En als het erbuiten valt, waarom is dat dan? En hoe gaan we daar dan mee om?
  • Hoeveel moeite doen we dan om die ander toch te begrijpen?
  • Om hem of haar tegemoet te treden en te zien hoe we contact kunnen maken?
  • Als we daar geen moeite voor doen, wat doen we dan met de informatie die we opslaan rond deze persoon?
  • Wordt hij of zij geklasseerd in één of ander hokje?
  • Draaien we hem de rug toe en hebben we het gezellig met de mensen waar we ons comfortabel bij voelen?

Ik beschouw mezelf als een bruggenbouwer. En ook als een zeer nieuwsgierig mens. Ik ben nieuwsgierig naar anderen, naar hoe ze zijn en denken, naar wat hen beroert, naar wat ze nodig hebben om gelukkig te zijn.

Toen ik mijn man leerde kennen, zat hij stilletjes, alleen, in een hoekje, temidden van een groep mensen die elkaar leerden kennen en met elkaar in gesprek gingen. Hij maakte met niemand contact en ik vroeg mij af waarom. Het prikkelde mijn nieuwsgierigheid.

Pas veel later heb ik ontdekt dat iemand met autisme zich meestal niet zo vanzelfsprekend beweegt tussen mensen. Ik heb ontdekt dat mensen met autisme in een groep heel snel overprikkeld geraken en dan bijvoorbeeld hun toevlucht zoeken in hun smartphone, omdat ze zich via die weg even kunnen afsluiten voor de overprikkeling die hen dreigt te overspoelen.

Het blijft een moeilijk gegeven: mijn man, die zich in gezelschap afsluit. Ik moet de eerste persoon nog tegenkomen die de moed heeft om hem op zo’n moment tegemoet te treden en te vragen: ‘is er een reden waarom je nu op je smartphone kijkt, terwijl iedereen gezellig aan het praten is? Heb je iets speciaal nodig? Kan ik jou ergens mee helpen?’

Wat ik zie, is dat mensen ophouden met contact te maken met hem, hem laten zitten waar hij zit, wellicht heel goed bedoeld. Ze laten hem achter zijn muur en bouwen er zelf ook nog eentje bij. Op die manier blijft het contact onwennig en geraken ze niet verder dan een oppervlakkige conversatie. Of er komt geen conversatie meer met hem, want de gesprekken zijn in volle gang en hij krijgt geen aansluiting meer bij de groep op het moment dat hij zijn smartphone aan de kant legt.

Niemand beseft dat het voor hem heel moeilijk is om uit zichzelf de stap te zetten naar een gesprek dat reeds gaande is. Dit is zijn leerpunt, helemaal waar. Doch, hebben wij dan geen leerpunten naar hem toe? Wij, die er zo graag prat op gaan dat we goed zijn en vlot in contacten leggen, waarom betrekken wij hem op zo’n momenten niet spontaan in het gesprek? Waarom doen we dan zo weinig moeite?

Ik vind dit best een confronterende gedachte voor mezelf, want ik doe het ook te weinig. Het is gemakkelijker om te denken: ‘hij moet zelf de stap zetten’, dan even een opstapje voor hem te helpen maken.

Mensen met autisme zijn ‘anders uniek’:

  • Zijn wij bereid om dat ‘anders unieke’ mee te nemen in ons eigen denkkader?
  • Zijn wij bereid om de brug te maken in het contact?
  • Zijn wij bereid om van onze troon af te dalen en te stoppen met ons beter, vlotter … te vinden dan zij?
  • Zijn wij bereid om hun capaciteiten te zien en hun zwakheden en daarnaast ook die van ons?
  • Zijn wij bereid om onszelf als even ‘eigenaardig’ te zien dan zij?
  • Om de drempel naar hen toe, te verlagen en hen beter te leren kennen?
  • Om open te zijn over wat we bij hen zien en ervoor te zorgen dat we elkaar beter begrijpen?
  • Om onze ‘eigenaardigheden’ ook aan hen kenbaar te maken, zodat er verbinding mogelijk wordt?

Stel dat we dit zouden kunnen, niet enkel naar mensen met autisme, maar naar iedereen die buiten ons comfortabele denkkader valt… Hoe zou de wereld er dan kunnen uitzien?

Marleen Devisch

Boek: Anders omgaan met ‘anders’

7 sleutels om jouw relatie met mensen die 'anders' zijn te verbeteren!

BOEK KOPEN »

todo